Surface Engineering

UNLOCK proiektua, CIDETEC Surface Engineering-ek koordinatua, lanean da hegazti-industriako hondakinak oinarri biologikodun produktu bilakatzeko, eta, ondoren, nekazaritza-aplikazioetara bideratzeko.

 

Europako hegazti-sektoreak urtean 3,6 milioi tona luma-hondakin sortzen ditu, eta horietatik % 25 inguru jasotzen dira bereizita, elikagai- eta ongarri-xedeetarako balioa gehitzeko. Maiatzaren 1ean Europako funtsekin finantzaturiko lankidetza-proiektu batek (UNLOCK) bestelako balio bat emango dio industria horretatik eratorritako hondakin-fluxuari. Hain justu, lumen % 90 inguru keratina da, eta proteina baliotsu hori material biodegradagarriak sortzeko iturri gisa baliatu daiteke.

«Europar Batasunaren Bioekonomia Estrategiaren ildotik, UNLOCK proiektuak balioa emango die oilasko-lumei, eta balio erantsi handiko produktuak fabrikatu ahal izango dira nekazaritza-aplikazioetarako. Gure soluzioari esker, murriztu egingo dira hegazti-sektoreak sorturiko hondakin horiek eta, aldi berean, jatorri berriztagarria duten produktuak baliatu ahal izango dira nekazaritzan, egun baliatzen diren jatorri fosileko produktuen tokian», nabarmendu du Sarah Montes CIDETEC Surface Engineeringo kideak eta UNLOCK proiektuaren koordinatzaileak.

Bioindustriarako Enpresa Erkideak (BBI JU, Bio-based Industries Joint Undertaking) finantzatuko du lau urterako egitasmo hau. Hala, UNLOCK proiektuko bazkideek balio-kate berritzaileak diseinatuko dituzte, jasangarriak ekonomiaren eta ingurumenaren aldetik, lumetan oinarritutako bioekonomia sortzeko. Lumei balioa emateko, lau prozesu aurreikusten dira, lortu nahi den amaierako produktuaren arabera: tratamendu mekanikoa, lurrun-eztanda, mikrobio-hartzidura eta hidrolisi kimikoa.

Oinarri biologikodun proiektu horiek nekazaritza-sektorearen premietara egokituak izango dira, eta hazi-azpilak, geotestil ehundu gabeak, lur-estalkietarako filmak eta apar hidroponikoak sortuko dira. Horretaz gainera, material berritzaile horietako keratinak ingurumen-balio osagarriak ekarriko ditu produktu-bizitzaren amaieran: keratina oinarri duten proiektuek ez dute sortuko batere hondakinik eta biodegradagarritasun kontrolatua ahalbidetuko dute. Horretaz gainera, lurzoruak aberastuko dituzte nitrogeno organikoarekin.

Ekimen desafiatzaile eta esperantzagarri honi heltzeko, hamabost bazkide europarrek hasierako bilera ofiziala egin zuten online apirilaren 28an. Horren bidez, agerian geratu ziren UNLOCK proiektuan diharduen partzuergoaren oreka eta indarra, zeinak balio-kate osoa biltzen baitu, hala nola lehengaiak eta hornidura-katea aztertzea, baina baita ekipamenduak, prozesuak, amaierako produktua eta jasangarritasuna ebaluatzea ere.

Hegazti-produkzio tradizionalak sistema zirkular eta jasangarri izateko bidea hasi berria izanik ere, proiektuaren amaieran bi biofindegi komertzial egongo dira martxan, lehenbizikoak beren alorrean.

KaRMA2020 egitasmoak izaniko arrakasta oinarri harturik, UNLOCK proiektuak hainbat urrats egin nahi ditu aurrera, Europan nekazaritza-sistema jasangarriagoa lortzeko.

UNLOCK proiektuak Europar Batasunaren Horizon 2020 ikerketa eta berrikuntza programaren dirulaguntza jaso du (5 milioi eurokoa), 101023306 akordioaren bidez. 2021eko maiatzaren 1ean hasi zen ofizialki, eta 2025eko apirilera arte egongo da martxan.

Donostiako zentroak estatuko ehun industrialaren ahalmena hobetzeko eragile estrategiko gisa kokatzen duten hiru proiektu ditu abian

CIDETEC-ek Garapen Teknologiko Industrialerako Zentroak (CDTI) sustatutako CERVERA sareko hiru proiektutan egiten du lan. Sare horren funtzioa hautatutako zentro teknologikoen bikaintasuna ziurtatzea eta haien arteko elkarlana bultzatzea da, industrian aplika daitezkeen ahalmen berriak sortzeko eta balio erantsia areagotzeko. ALMAGRID, ENERISLA eta SURFERA proiektuei esker, energia % 100 berriztagarriak erabili ahalko dira sare elektrikoan, trantsizio energetikoari aurre egiteko teknologia garatu ahalko da, eta gainazalen ingeniaritzaren bidez produktuak optimizatzeko aukera egongo da.

ALMAGRID proiektuaren bidez ziurtatzen da CIDETEC Cervera bikaintasun mailako zentroa dela energia biltegiratzeko teknologia aurreratuak sareko aplikazioetan integratzearen arloan. Proiektu horren helburua da energia berriztagarriak darabiltzaten teknologiak sare elektrikoan modu masiboan integratzeko beharrari erantzuteko soluzioak garatzea. Hautatutako zentroak material berriak, osagai jasangarriak eta biltegiratze-sistema optimizatuak garatzen ari dira, elektrizitatea banatzeko eta transmititzeko behar den malgutasun-maila bermatzen duten sare-zerbitzu estrategikoak emateko. Halaber, biltegiratze-teknologiak aplikatzeko hobiak identifikatzen dira, negozioetarako aukera gehiago eskaintzeko industria energetikoari, enpresa integratzaileei, baterien eta bestelako osagaien fabrikatzaileei eta hondakinen kudeatzaileei, besteak beste. CIDETEC Energy Storage zentroak koordinatutako ALMAGRID sarean Tekniker, ITE eta Circe zentroek ere kolaboratzen dute, eta enpresei laguntza eskaintzen diete zerbitzu teknologikoen eta prestakuntza- nahiz nazioartekotze-zerbitzuen bidez.

Bestalde, trantsizio energetikoan lagungarriak izango diren tresnak eskaintzeko helburuarekin, ENERISLA proiektuko kideek iturri berriztagarrien bidez elikatutako mikrosare isolatuak martxan jartzeko egiten dute lan. Horrela, Espainiako elektrizitatearen merkatuko enpresei egoera energetiko berri honetan lehiakortasuna hobetzeko balio duten ezagutzak eta soluzio berriak eskaintzea da asmoa. ENERISLA proiektuaren emaitzek ekarpen garrantzitsua egingo diote trantsizio energetikoari; izan ere, teknika eta soluzio berriak emango baitituzte sare elektrikorako sarbide mugatua daukaten puntuetanenergia berriztagarriak erabili ahal izateko, baterien funtsezko paperari esker. Proiektuan, CIDETEC-ez gain, Tecnalia, CTIC eta Circe zentroek hartzen dute parte; azken horrek koordinatzaile gisa. Partaidetza horri esker, energia sortu eta biltegiratzeko energia berriztagarriak soilik darabiltzaten eta produktu, azpiegitura nahiz eraikinetan aplika daitezkeen sistema hibridoak garatzearen arloan Cervera bikaintasun mailako zentroak direla ziurtatzen da.

Azkenik, SURFERA proiektuaren baitan, eragin ekonomiko eta sozial handia duten sektore industrialetan aplikatzeko balio duten gainazaletako teknologien arloko bikaintasun sarea sortzen ari da. Materialen gainazala eskala mikro eta nanometrikoan iraultzeko trakzio-teknologiak garatzearen bidez, besteak beste aeronautikaren edo ibilgailuen sektoreetan erabil daitezkeen gainazaletako teknologietan bikaintasuna lortzea da helburua. Partzuergo horretan Tekniker, AIN eta Idonial zentroek ere parte hartzen dute, eta CIDETEC Surface Engineering-en funtzioa ingurumen-formulazio berri jasangarriagoak garatzea da, une honetan gainazalak tratatzeko ditugun baliabideen kalitatezko alternatiba bideragarri bat izan daitezen. Bestalde, gainazal elektrokimikoak tratatzeko prozesu desberdinak denbora errealean kontrolatu eta kudeatzeko sistema digitalizatu bat garatuko da, instalazio erakusle berri batzuetan integratuko dena. Instalazio horiei esker, estalduren eta gainazalen akaberen kalitatea bermatu ahal izango da.

2020. urtearen hasieran abiatutako proiektu horiek 10 milioi euro baino gehiagoko aurrekontu bateratu bat daukate, eta martxan jarraituko dute 2022aren amaierara arte.  Horrela, CIDETEC-ek irmo eusten dio askotariko arloetan aplika daitezkeen gainazalen ingeniaritzan eta energiaren sektorean enpresa erreferentea izateko apustuari.